نورد (به انگلیسی: Rolling) یکی از روش‌های شکل‌دهی مواد دارای قابلیت مومسانی است.
در دماهای پایین و نزدیک دمای اتاق تنها فلزات و برخی از پلیمرها قابلیت مومسانی مناسب از خود نشان می‌دهند. برای افزایش این قابلیت و همچنین شکل‌دهی موادی که در دماهای پایین نورد آنها امکان پذیر نیست، از نورد گرم استفاده می‌شود.
هدف مهندسی نورد فلزات عبارت است از تغییر فرم شمش یا ورق به شکل مورد نظر. معمولا محصول نهایی نورد، تولید ورق یا میلگرد است. پس از اتمام تغییر فرم، محصول نهایی توسط دستگاههای برشی خط مانند قیچی واره به طول مورد نظر برش داده شده و پس ازعملیات تکمیلی و کنترل، بسته بندی گردیده و به انبار محصول حمل می‌شود.
به طور کلی نورد به دو صورت گرم و سرد وجود دارد:
در نورد گرم شمش پـس از رسیدن به درجه حـرارت مورد نظر (معمولا بالاتر از ۱۱۰۰ درجه سانتیگراد) در کوره‌های نورد از بین چند مجموعه غلتک در حال چرخش عبور نموده و با کاهش متوالی مقطع نهایتا به فرم مورد نظر تبدیل می‌شود.
در نورد سرد هدف کاهش ضخامت ورق تحت فشار بسیار زیاد است. از ویژگی های این نوع نورد که معمولا در دمای اتاق و حداکثر تا ۲۰۰ درجه سانتیگراد انجام می شود می توان به افزایش سختی ماده موردنظر، افزایش نابجایی در ساختار کریستالی و افزایش تنش تسلیم (تسلیم (مهندسی)) اشاره نمود.
مزایای نورد سرد:
– در غیاب سرما و اکسیداسیون، تلورانس کمتر و پرداخت سطح بهتری حاصل می شود. (برخلاف نورد گرم که دارای پوشش اکسیدی است.)
– روغن کاری راحت تر انجام می گیرد.
– قابلیت تولید ورقهای نازک
انواع نورد
نورد پیوسته:
چنانچه حجم توليد توجيه كننده هزينه سرمايه گذاري اوليه باشد، محصولات به روش نورد پيوسته توليد مي شوند. در نورد پيوسته مقدار ماده اي كه در يك زمان (در يك مقطع زماني معين) از هر غلتك مي گذرد يكسان است. بنابراین چنانچه سطح مقطع كوچكتر يا بزرگتر شود، سرعت غلتكها نيز متناسب با آن بيشتر يا كمتر مي شود تا بدين ترتيب تغيير ضخامتها و طولهاي كنترل در مراحل مختلف، قابل بالانس باشد.
کاربرد: توليد ورق، ميلگرد
نورد حلقه ای:
با كاهش ضخامت حلقه، قطر آن افزايش مي يابد. در فرآيند نورد حلقه اي، غلتك خارجي نيرو و سرعت را اعمال مي كند و غلتك دروني به صورت آزاد گردش مي كند. بنابراین ضخامت حلقه به تدريج كاهش و قطر آن افزايش مي يابد. پس پهناي حلقه، معمولاً موضوع افزايش نيست.
كاربرد: موشك، توربين، هواپيما، صنايع هوا فضا، لوله كشي و مخازن تحت فشار.
نورد رزوه:
این نوع نورد جزء پروسه نورد سرد است واز کاربرد های آن می توان به نورد چرخ دنده های مارپیچ اشاره کرد.
فرایند نورد
فرآیند نورد شامل گذراندن تکه‌ای از ماده از بین دو غلطک است. در اثر تنش فشاری اعمال شده توسط غلطک‌ها ضخامت ماده کاهش می‌یابد. دستگاههای نورد در مدل های دو ،سه و چهار غلطکه موجود میباشد.